Trước chuyến thăm

Thông tin về chuyến thăm của Putin đến Việt Nam đã lần đầu tiên được đề cập vào ngày 28 tháng 3 năm 2024 khi Phát ngôn viên Bộ ngoại giao Việt Nam Nguyễn Đức Thắng lên tiếng xác nhận trước truyền thông việc Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng mời Tổng thống Nga Vladimir Vladimirovich Putin đến Việt Nam trong lúc cả hai điện đàm cấp cao ngày 26 tháng 3. Trong cuộc điện đàm, ông Trọng đã gửi lời chia buồn đến Putin sau khi nước này xảy ra khủng bố vào hôm 22 tháng 3. Dẫn lời Ban Đối ngoại Trung ương, đăng tải trên báo Tuổi Trẻ, "Tổng thống Putin đã vui vẻ nhận lời mời". Điện Kremlin cũng đưa ra phát ngôn tương tự và khẳng định cuộc gặp giữa hai nước "đang được thảo luận".[13] Đến ngày 17 tháng 6, Bộ Ngoại giao Việt Nam mới xác nhận cụ thể về thời điểm trong chuyến công du của Putin đến nước này. Chuyến thăm được Hà Nội xác nhận sẽ kéo dài trong hai ngày lần lượt vào 19 và 20 tháng 6.[1] Trước đó vào hôm 10 tháng 6, Vedomosti, một tờ báo của Nga cũng đã đưa tin Tổng thống sẽ có chuyến thăm đến Việt Nam trong tháng 6 sau chuyến thăm của ông tại Bình Nhưỡng, Triều Tiên. Trước khi truyền thông Việt Nam xác nhận, một quan chức nhà nước giấu tên đã chia sẻ với Reuters cho biết thời gian cụ thể là vào ngày 19 và 20 tháng 6.[14] Việt Nam là quốc gia thứ 3 mà ông Putin đến thăm sau Trung Quốc và Triều Tiên kể từ khi ông tái đắc cử nhiệm kỳ thứ 5.[15]

Đến hôm 16 tháng 6, Bộ Ngoại giao Việt Nam cũng phát đi thông báo về việc trao đổi điện mừng giữa Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Chủ tịch nước Tô Lâm với Tổng thống Vladimir Putin, giữa Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Mikhail Mishustin nhân dịp hai nước kỷ niệm 30 năm kể từ lúc ký kết "Hiệp ước về những nguyên tắc cơ bản của quan hệ hữu nghị giữa Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Liên bang Nga" (gọi tắt: Hiệp ước hữu nghị Hiệp ước hữu nghị Nga – Việt Nam) vào ngày 16 tháng 6 năm 1994.[16] Sau đó một ngày, cùng ngày Chính phủ Việt Nam phát đi thông báo chính thức về cuộc gặp gỡ giữa hai nhà lãnh đạo, Chủ tịch nước Việt Nam Tô Lâm đã có cuộc gặp gỡ với Đại sứ Nga tại Việt Nam Gennady Bezdetko ở Phủ Chủ tịch. Ông Lâm đã khẳng định Việt Nam xem Nga là "những đối tác ưu tiên hàng đầu" và chuyến thăm của Putin tại Việt Nam sắp tới là dấu mốc quan trọng giữa hai quốc gia. Ngoài ra, ông Lâm cũng đã nhờ Đại sứ Nga gửi lời cảm ơn đến ông Putin vì đã chúc mừng ông khi được bầu giữa chức Chủ tịch nước Việt Nam.[17] Tối ngày 18 tháng 6, trước một ngày diễn ra chuyến công du chính thức, Công an Thành phố Hà Nội đã phát đi thông báo về việc cấm và hạn chế một số phương tiện di chuyển vào các tuyến đường ở Ba Đình, Tây Hồ, Hoàn Kiếm, Đống Đa, Cầu Giấy, Nam Từ Liêm, Đông Anh, Sóc Sơn và Mê Linh kéo dài từ 7 giờ ngày 19 đến 20 giờ ngày 20 tháng 6 theo giờ địa phương.[18]

Chuyến thăm

Ngày 19 tháng 6

Sáng hôm 19 tháng 6, nhiều cuộc diễn tập của Công an Thành phố Hà Nội đã được thực hiện kết hợp cùng với các đoàn xe của Tổng thống Nga.[19] Đến chiều cùng ngày, A.E.Likhachev – Tổng Giám đốc Tập đoàn Năng lượng Nguyên tử Quốc gia Liên bang Nga Rosatom đã đặt chân đến Việt Nam và gặp gỡ Thủ tướng Phạm Minh Chính, một trong các hoạt động trong chuyến thăm của Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin.[20] Cùng khoảng thời gian, Phó Thủ tướng Nga Dmitry Nikolayevich Chernyshenko cũng đã có buổi gặp mặt với Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Văn Phúc. Cả hai nước đã ký kết "Hiệp định giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Liên bang Nga về hợp tác trong lĩnh vực giáo dục đại học", đồng thời quyết định xây dựng Phân viện Puskin tại Hà Nội trở thành Trung tâm tiếng Nga ở khu vực.[21] Vào khuya ngày 19 tháng 6, do một số ảnh hưởng trong công tác làm việc tại Yakutsk,[22] Tổng thống Nga Putin đã kết thúc chuyến thăm đến Triều Tiên và bắt đầu đến thăm Hà Nội muộn hơn so với kế hoạch.[23]

Trước khi đặt chân xuống Hà Nội, một bài viết của Tổng thống Nga Vladimir Putin được đăng tải trên báo Nhân Dân đã đề cập đến vấn đề quan hệ giữa hai nước và gọi chuyến thăm là "sự kiện mang tính biểu tượng". Putin cũng đã nhắc đến Chủ tịch Hồ Chí Minh và gọi ông là "người bạn lớn của đất nước chúng tôi". Ông nói thêm, "Nước Nga luôn ghi nhớ Chủ tịch Hồ Chí Minh – nhà yêu nước, nhà chính trị và chính khách kiệt xuất, người luôn kiên định bảo vệ chủ quyền và tự do của Tổ quốc". Ngoài ra, trong bài viết, Tổng thống Nga cũng đã ca ngợi đường lối ngoại giao của Việt Nam là "bình đẳng, không chia tách, bao trùm và không phân biệt đối xử" đặc biệt là vấn đề liên quan đến Ukraina. Ông cũng gửi lời cảm ơn đến Việt Nam vì đã "trung lập" trong vấn đề Ukraina.[24]

Ngày 20 tháng 6

Vào lúc 1 giờ 45 phút ngày 20 tháng 6 theo giờ Việt Nam, chuyên cơ riêng chở Tổng thống Nga Vladimir Putin chính thức hạ cánh tại sân bay quốc tế Nội Bài, Hà Nội.[25] Chuyên cơ Ilyushin Il-96-300PU được xác định là chuyên cơ giúp Tổng thống Nga di chuyển đến Hà Nội.[26] Putin đã bước ra khỏi chuyên cơ trong trang phục vest đen và vẫy tay chào.[27] Tiếp đón Tổng thống Nga tại sân bay có sự xuất hiện của Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Đối ngoại Trung ương Lê Hoài Trung; Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà; Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Lê Khánh Hải; Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh; Đại sứ Việt Nam tại Nga Đặng Minh Khôi...[25][27] Các nhà lãnh đạo hai bên đã có cuộc trao đổi nhỏ trước khi phái đoàn đưa ông hướng về cầu Nhật Tân và lưu trú tại khách sạn Metropole ở quận Hoàn Kiếm.[27]

Đến trưa ngày 20 tháng 6, ông Putin sẽ tham gia nghi thức chào đón cấp nhà nước tại Phủ Chủ tịch.[25] Chủ tịch nước Tô Lâm là người chủ trì lễ đón với sự tham gia của nhiều chính khách quan trọng trong Chính phủ và Trung ương Đảng. Trong nghi thức lễ đón, phía Việt Nam đã bắn khoảng 21 loạt đại bác chào mừng sau khi nghe qua quốc thiều giữa hai nước. Trước đó, đông đảo thiếu niên và quần chúng nhân dân cũng đã ở hai bên đường vẫy cờ Nga và Việt Nam chào đón các vị lãnh đạo Nga.[28][29] Ngay sau lễ đón tiếp chính thức, Chủ tịch nước Tô Lâm cùng Tổng thống Nga Vladimir Putin đã có cuộc hội đàm chính thức[30] và sau đó, họ đã có buổi gặp gỡ với báo chí để thông qua Tuyên bố chung giữa hai nước. Tuyên bố chung giữa hai quốc gia bao gồm việc tăng cường quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện trước đó. Ngoài ra, trong tuyên bố cũng đề cập đến các vấn đề khác như niềm tin, kinh tế, chính trị, thương mại – đầu tư... đặc biệt là trong vấn đề về biển Đông và khu vực.[31][32] Sau khi cuộc hội đàm giữa hai nhà lãnh đạo kết thúc, 11 văn kiện hợp tác khác cũng đã được thông qua.[33] Đồng thời, ông Putin cũng có lời mời đến Tô Lâm tham dự Lễ kỷ niệm Ngày Chiến thắng tại Moskva vào năm sau, đánh dấu 80 năm ngày Liên Xô đánh bại phát xít Đức.[34][35] Ngoài ra, phía Nga cũng cam kết sẵn sàng hỗ trợ lực lượng hải quân Việt Nam.[34] Đến chiều, Putin tiếp tục có cuộc gặp gỡ với Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Văn phòng Chính phủ.[36] Ngay sau đó, tại Trụ sở Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Tổng thống Nga đã hội đàm với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.[37] Trong cuộc hội đàm, Việt Nam tuyên bố ủng hộ Nga về chính sách hướng Đông cũng như những đóng góp của quốc gia này vào cộng đồng quốc tế. Ông Trọng cũng đã đề cập đến tình hình ở Ukraina và cho biết Việt Nam mong muốn hai nước đối thoại và chấm dứt chiến tranh. Đồng thời sẽ sẵn sàng tham gia đóng góp việc thúc đẩy đối thoại giữa hai nước. Ngoài ra, vấn đề tranh chấp tại biển Đông, hai nhà lãnh đạo cũng kêu gọi giải quyết vấn đề này dựa trên luật pháp của quốc tế.[38]

Sau khi hội đàm với ông Trọng, Putin đã di chuyển đến Đài tưởng niệm Bắc Sơn và Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh để đặt vòng hoa. Trên vòng hoa cũng có đính kèm thêm dòng chữ "Từ Tổng thống Liên bang Nga".[39] Ngay sau đó tại Nhà hát Lớn Hà Nội, Putin tiếp tục có cuộc gặp gỡ với Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Trần Thanh Mẫn.[40] Lý do lựa chọn Nhà hát Lớn là nơi gặp gỡ của hai nhà lãnh đạo được cho là vì đây là nơi diễn ra Kỳ họp đầu tiên của Quốc hội khóa I nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Ngoài ra, Tổng thống Nga cũng đề cập đến vấn đề Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Trần Thanh Mẫn sẽ có chuyến thăm chính thức nước này theo lời mời trước đó của Chủ tịch Duma Quốc gia Nga Vyacheslav Volodin.[41] Đến giờ tối cũng tại Nhà hát Lớn, Tô Lâm đã gặp gỡ trở lại với Tổng thống Nga cùng Lãnh đạo Hội hữu nghị Việt – Nga. Tại đây, hai nguyên thủ đã có buổi trao đổi với nhiều cựu sinh viên Việt Nam từng học tập tại Nga.[42] Tổng thống Nga cũng khẳng định bản thân rất xúc động khi gặp gỡ "những người bạn Việt Nam".[43] Đến 22 giờ ngày 20 tháng 6, từ Nhà hát Lớn Hà Nội, Putin đã chính thức di chuyển đến sân bay Nội Bài, kết thúc chuyến thăm tại Việt Nam.[44]